Vanaf het begin van 't schooljaar 2007 - 2008 zijn de ICT-eindtermen van kracht geworden.  De Vlaamse overheid heeft in het verleden enkele financiële injecties gegeven zodat basisscholen hard- en software konden aankopen.  De meeste leerkrachten beschikken hierdoor over één of meer computer in de klas.  Sommige scholen hebben ook geïnvesteerd in een computerklas.  Voor 1 september 2007 had de overheid geen maatstaf waarmee het ICT-gehalte van een school kon worden gemeten.  Er was wel een ICT-diamant, maar die schitterde jammer genoeg niet in de meeste scholen.  De ICT-diamant was ontworpen om te tonen dat ICT veel meer is dan het inoefenen van leerstof op de computer.  DVO (dienst voor onderwijsontwikkeling) een cel binnen het Ministerie van Onderwijs was ervan overtuigd dat ICT pas zou renderen als er ICT-eindtermen zouden komen.  Het grote probleem met ICT is echter dat het geen vak is op zich, maar geïntegreerd wordt binnen andere leerdomeinen.  Daarom zijn de ICT-eindtermen heel vaag, omdat ze overal toepasbaar zijn: in rekenen en taal, maar ook in wereldoriëntatie of zelfs in muzische.  De eindtermen zijn gebaseerd op de ICT-diamant en gereduceerd tot acht te bereiken doelen:

1 De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren.
2 De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier.
3 De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving.
4 De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving.
5 De leerlingen kunnen ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven.
6 De leerlingen kunnen met behulp van ICT voor hen bestemde digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren.
7 De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.
8 De leerlingen kunnen ICT gebruiken om op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier te communiceren. 

In de ministeriële omzendbrief staat duidelijk dat het bereiken van deze eindtermen niet de taak is van de ICT-coördinator, maar van de klastitularis zelf.  Het is wel de taak van de ICT-coördinator om het hele schoolteam hierin te steunen zowel pedagogisch als tecnisch.  Pedagogisch door aan te leren hoe ICT geïntegreerd wordt binnen alle leerdomeinen, technisch door ervoor te zorgen dat de computerinfrastructuur er is om deze ICT-eindtermen te bereiken.  Graag wil ik volgende randbemerkingen maken bij deze omzendbrief:

Arkorum heeft van bij de start ingezien dat ICT een belangrijke rol vervuld binnen onze scholen.  Daarom werden voor onze scholengemeenschap vijf ICT-coördinatoren aangesteld die schooloverstijgend werken, een belangrijke troef. Er werd ook een cel ICT opgericht die de koers bepaalt en evalueert die we willen varen.  Binnen deze cel ICT werd besloten om een reeks lesideeën uit te werken, geënt op de acht ICT-eindtermen.  Deze lesideeën worden gepubliceerd als ICdeeTjes.  ICdeeTjes hebben volgende kenmerken:

De ICdeeTjes worden op twee pistes gelanceerd:

1) Als een tekstverwerkerdocument binnen Googledocs: zo kan iedereen deze ICdeeTjes afprinten als daar behoefte toe is als Worddocument of PDF.  Gewoon online bekijken is natuurlijk het vriendelijkst voor de natuur.

2) In een latere fase worden de ICdeeTjes ook gepresenteerd in een blog: 

• Je kan snel zoeken binnen de ICdeeTjes. Als je in het zoekvenster moederdag intikt, dan krijg je snel te zien of er ICdeeTjes hiervoor beschikbaar zijn.
• Er wordt gebruik gemaakt van tags. Als je bijvoorbeeld op de tag presentatie klikt, dan zie je alle ICdeeTjes waarbij een presentatie wordt gebruikt.
• Je kan zelf nog commentaar toevoegen bij elk ICdeeTje.  Deze commentaar kan een tip zijn, een randbemerking, een kritiek. 

We hopen dat deze ICdeeTjes ertoe bijdragen dat ICT een meerwaarde geeft aan ons onderwijs, zonder dat ze een struikelblok worden voor de leerkracht.  Aarzel nooit om de ICT-coördinator van jouw school aan te bespreken als je een idee wilt uitwerken.  We zijn er om jullie te ondersteunen.  Merk op dat nog niet alle ICdeeTjes klaar zijn.  We vinden het belangrijk om die zelf eerst uit te proberen.  In de toekomst wordt de lijst nog aangevuld.

ICdeeTjes

ICT-coördinatoren Arkorum: Walter, Eddy, Bart, Jacky en Patrick 

In het verleden heb ik met Anwyize.net nog meegewerkt met de Damiaanactie. Ik heb toen lesmateriaal geschreven en meegewerkt aan de website van Damiaanactie-jongeren.  Na twee jaar is de samenwerking stopgezet, omdat men vond dat het lesmateriaal te weinig werd gebruikt.  Ik moet zeggen dat hun websites er altijd heel verzorgd zijn blijven uitzien.  Dit jaar staat Rwanda in de schijnwerpers.  De website is ontwikkeld in Joomla voor de ICT-coördinatoren onder ons.  Ik heb ook met Joomla geëxperimenteerd in het begin van Site-4-School.  Een website onder Joomla oogt mooier dan één onder Drupal, maar onder de motorkap is Drupal toch krachtiger met meer mogelijkheden.

Maar ik dwaal af.  Voor de derde graad heb ik een eenvoudig werkblad opgemaakt.  Het is de bedoeling dat we de rollen eens omkeren: zij maken de vragen, ik zal ze beantwoorden.

Vandaag heb ik met de tweede graad het Damiaanactiespel gespeeld.  Het is reuze meegevallen.  De spelletjes op de website vind ik wel overbodig.

EHSAL, campus Nieuwland te Brussel zou graag een postgraduaat opleiding aanbieden voor ICT coördinatoren in het basisonderwijs.  Ik werd gevraagd wat zeker niet mag ontbreken in dit programma.  Ik kan op het overleg hierrond niet aanwezig zijn, omdat het tijdens de schooluren plaats grijpt, maar ik heb toch mijn duit in het zakje willen doen, door enkele voorstellen te lanceren.  Ik heb deze opgesplitst in pedagogisch en technisch, omdat een ICT-coördinator in het basisonderwijs beide luiken moet vertegenwoordigen.  Indien u nog items wil toevoegen die u belangrijk vindt, dan lees ik die graag in uw commentaar:

Pedagogisch:

1)    De ICT-eindtermen
2)    Praktische voorbeelden uitwerken die geënt zijn op deze eindtermen
3)    Oefeningen maken met Hot Potatoes
4)    Oefeningen maken met Clic en Jclic
5)    Hoe educatieve software beoordelen
6)    Mindmapping met de computer
7)    Alle toepassingen van Google: maps, Earth, docs, kalender, Picasa, gmail, …  Deze toepassingen zijn gratis en bijzonder interessant voor het onderwijs.
8)    Werken met webkwesties of webquests
9)    Blogs maken en beheren
10)   Werken met Tuxpaint
11)   Een podcast maken met Audacity met de leerlingen
12)   Presentaties maken met de leerlingen
13)   Werken met Open Office op school.  Ik vind dat men moet afstappen in het onderwijs van commerciële Office-programma’s

Technisch:

1)    Netwerk beheer
2)    Efficiënt back-ups maken
3)    Software installeren via een MSI-bestand
4)    Foto’s beheren met Picasa, Jalbum en Porta, allemaal gratis programma’s om fotoalbums aan te maken
5)    Websites maken in html en CMS.  Mijn voorkeur gaat vooral naar dat laatste, omdat je veel efficiënter kan websites onderhouden
6)    Netwerkkabels kunnen maken en leggen
7)    Computers efficiënt onderhouden

Ik gebruik meer en meer Picasa in mijn scholen om fotoalbums online te plaatsen.  Toegegeven, het oogt niet zo mooi als Jalbum of Porta, maar het is zo eenvoudig en efficiënt in gebruik, dat deze twee voordelen opwegen ten opzichte van de iets saaiere layout.  Het zou trouwens een verbetering zijn als je ook templates kon gebruiken met Picasa, maar dat komt misschien nog wel.  Er is nu ook de mooie samenwerking met Blogger.  Deze week was ik foto's aan het uploaden naar mijn Picasawebruimte, toen plots de electriciteit uitviel op school (iets wat de laatste tijd te vaak gebeurt, daar de hoofdkabel blijkbaar onze electriciteitsbehoefte niet meer kan slikken)  Toen de computer terug opgestart was met Picasa, werd de rest van de foto's automatisch verder geüpload, zonder dat ik iets had moeten doen. Voor een eenvoudige bewerking van foto's voldoet Picasa ook, ik mis enkel de optie om foto's te verscherpen.  Wie Picasa ook eens wilt uitproberen, kan dit HIER downloaden en onderstaande screencast legt je de basisprincipes uit.

Carnaval valt dit jaar uitzonderlijk vroeg.  Nog twee weken en het is reeds krokusvakantie.  Als verwerking heb ik volgend werkblad gemaakt, met Google Docs uiteraard. In de les komt de geschiedenis aan bod, maar er is ook aandacht voor twee grote carnavalssteden: Rio de Janeiro en Aalst.

Voor het derde jaar op rij, klopt Speurneus weer aan de deur van de leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar.  Speurneus is een virtuele speurtocht door Vlaanderen, op zoek naar afdrukken van Europa op ons Vlaanderen.  SpEUrnEUs start op zondag 10 februari 2008 en vier weken lang krijgen de leerlingen een vijftal opdrachten. Op 10, 17 en 24 februari en 2 maart volgen de andere reeks opdrachten.  De winnaars worden bekend gemaakt op de Europese feestdag op 9 mei 2008.  Meer info op http://speurneus.ryckevelde.be/

Hoe langer ik met Drupal bezig ben, hoe meer ik van de ene verbazing in de andere val.  De kracht van Drupal is dat het ontwikkeld is als openbronsoftware.  Iedereen mag zaken ontwikkelen, op voorwaarde dat het beschikbaar wordt gesteld aan iedereen.  De basis van Drupal is voldoende voor de meeste toepassingen, maar zaken die ontbreken, worden door derden ontwikkeld.  Het is vooral veel zoeken, maar bijna altijd vind ik wel een stukje software dat aan Drupal kan worden toegevoegd wat een wens of vraag vervuld. 

Zo kreeg ik onlangs de vraag van een school of het mogelijk was menu-items te koppelen aan de soort gebruiker die ingelogd is.  Ik dacht eerst dat dit niet mogelijk was, maar na wat speurwerk vond ik een module die deze optie aan een website toevoegt.  Nu is het mogelijk om bijvoorbeeld binnen e-docs het item leerkrachten te tonen aan de leerkrachten die zijn ingelogd.  Idem dito voor de andere e-docs.  Dit betekent dat een niet geregistreerde gebruikers het item e-docs zelfs helemaal niet te zien krijgt. Mooi toch?

Verder was er een vraag of gebruikers automatisch kunnen worden uitgelogd.  Ook dat is mogelijk, mits wat prutsen in de php-code. 

Ik zie dergelijke manier van werken toch niet mogelijk met een Microsoftproduct.

Veel collega's weten niet dat je met powerpoint gesproken berichten kan toevoegen. Op die manier kunnen kinderen die nog niet kunnen schrijven, toch commentaar geven.  Een fotoalbum over een uitstap naar het bos kan op die manier door de kleuters van commentaar worden voorzien.  Maar je kan hierin nog verder gaan.  Voor eigen gebruik in de klas, kan je de afbeeldingen van een boek inscannen en het bijhorende verhaal inspreken.  Klik maar eens op de afbeelding linksboven om hier een voorbeeld van te zien.  Om dit voorbeeld  te kunnen bekijken en beluisteren moet powerpoint op jouw computer zijn geïnstalleerd.

Leerlingen uit de derde graad kunnen zo ook leesteksten inspreken voor de leerlingen van het eerste leerjaar. Wie creatief is, zal zelf nog tientallen toepassingen kunnen bedenken.

Deze screencast toont hoe je teksten inspreekt binnen powerpoint.  Deze mogelijkheid bestaat jammer genoeg nog niet met Impress van Open Office.

EINDTERMEN ICT

5 De leerlingen kunnen ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven.
7 De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.

Volgende week loopt een projectweek over duurzame energie in De Ark.  Ik heb ook mijn steentje bijgedragen met dit digitaal werkblad.  Ik ben lang op zoek geweest naar een interessante website met bruikbare info geschikt voor de derde graad van het basisonderwijs.  De site Natuurlijk energie van energieproducent Nuon is schitterend opgebouwd.

Ik heb vandaag in mijn hoedanigheid van ICT-coördinator een vorming gevolgd rond Sharepoint , een product van Microsoft.  Sharepoint is een omgeving waarin gebruikers verschillende soorten inhoud kunnen aanmaken en delen met elkaar.  Het lijkt heel sterk op Drupal, alleen vind ik Drupal (waarmee Site-4-School gemaakt is) nog krachtiger, omdat het ingebed is in één algemene website.  Sharepoint vraagt ook een krachtige server van de gebruker, terwijl Drupal draait op een computer waar je zelf geen onderhoud aan hebt.